Ιερός Ναός Αγίου Ανδρέα (Νέος)

Ο νέος ναός του Αγίου Ανδρέου βρίσκεται παραπλεύρως του παλαιού και η απόφαση της οικοδόμησής του πάρθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα.

Για την ανάθεση του σχεδιασμού του έγινε διεθνής διαγωνισμός και προκρίθηκαν τα σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Αιμ. Ρομπέρ.

Η θεμελίωση του ναού έγινε την 1η Ιανουαρίου 1908 από τον βασιλέα Γεώργιο Α΄, και για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε οπλισμένο σκυρόδεμα.

Προβλήματα στην αρχική θεμελίωση και το μεγάλο κόστος των εργασιών ήταν μερικές από τις αιτίες που καθυστέρησαν της εργασίες ανέγερσης, ενώ υπήρξαν και πολλές αντιρρήσεις ως προς το σχέδιο του ναού, το οποίο δεν ακολουθούσε την βυζαντινή παράδοση.

Το 1934 υψώνεται το κεντρικό τμήμα του ναού το οποίο όμως παραμένει ημιτελές, ενώ το 1945 γίνεται τροποποίηση του σχεδίου ώστε να είναι πιο κοντά στο βυζαντινό ύφος.

Μετά από εργασίες χρόνων ο νέος ναός του Αγίου Ανδρέου, εγκαινιάζεται στις 26 Σεπτεμβρίου 1974 από τον νέο τότε επίσκοπο Πατρών Νικόδημο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών, και αρχίζει να διακοσμείται με αγιογραφίες που ακολουθούν το Βυζαντινό ύφος, ώστε να γίνει ένα λαμπρό εκκλησιαστικό μνημείο, το οποίο μαζί με τον ιστορικό παλαιό ναό, αποτελούν πόλος έλξης χιλιάδων προσκυνητών από κάθε γωνιά της Ελλάδας αλλά και από όλο τον κόσμο.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

Ο Απόστολος Ανδρέας, σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, πέρασε από τη Βιθυνία, τον Εύξεινο Πόντο, την Προποντίδα, τη Χαλκιδώνα, το Βυζάντιο και την Θράκη, πέρασε από την Μακεδονία και τη Θεσσαλία και κατέληξε στην Αχαΐα.

Στην Πάτρα δίδαξε τον λόγο του Χριστού και με τα θαύματά του προσύλκησε στη χριστιανική θρησκεία πολλούς πιστούς, μεταξύ των οποίων την γυναίκα του Ρωμαίου Ανθύπατου Αιγεάτη, Μαξιμίλα και τον αδελφό του Στρατοκλή.

Γι’ αυτό το λόγω ο Αιγεάτης διέταξε την σύλληψη και την φυλάκιση του Αποστόλου Ανδρέα, ο οποίος μέσα από την φυλακή χειροτόνησε τον Στρατοκλή πρώτο επίσκοπο Πατρών.

Ο Απόστολος Ανδρέας οδηγήθηκε στο σημείο όπου κήρυττε, κοντά στην παραλία, όπου σταυρώθηκε, το έτος 66, επί αυτοκράτορα Νέρωνα.

Το λείψανο του Αγίου, χωρίς την Κάρα, μεταφέρθηκε τον 4ο αιώνα στην Κωνσταντινούπολη με εντολή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου.

Χίλια διακόσια χρόνια μετά, ο Θωμάς Παλαιολόγος, εγκαταλείποντας την Πελοπόννησο που έπεφτε στα χέρια των Οθωμανών, μετέφερε την Κάρα του Αγίου στην Ιταλία, όπου την παρέδωσε στον Καρδινάλιο Βησσαρίωνα, ο οποίος το 1462 την έδωσε στον Πάπα Πίο τον Β΄.

Η επιστροφή της Κάρας στην Πάτρα από την Καθολική εκκλησία, έγινε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1964.

Η λατρεία του Αγίου διατηρήθηκε τόσο από τους Έλληνες όσο και από τους Λατίνους.

Ο Άγιος Ανδρέας συνδέεται, κατά την παράδοση της πόλης, με την σωτηρία της από τις πολιορκίες των Σλάβων και των Σαρακηνών,  το 805, αποδίδονται δε θαυματουργές-ιαματικές ιδιότητες στο αγίασμα  που βρίσκεται παραπλεύρως του Παλαιού ναού, που κατά την αρχαιότητα ήταν η πηγή της Δήμητρας.

Στη λατρεία του αφιερώθηκαν στα νεότερα χρόνια, αρχικά ο ναός που χτίστηκε μεταξύ 1836 και 1843, σε σχέδια του Λύσ. Καυταντζόγλου και αργότερα ο νεότερος και μεγαλύτερος, που θεμελιώθηκε το 1908 και εγκαινιάστηκε το 1974.